Jelcz

amek w Jelczu zbudowany został przed 1268 rokiem kiedy to, jak podają dokumenty, na zamek przyjechał książę Władysław / syn Henryka Pobożnego/. Sprawował on rządy w księstwie wrocławskim do czasu pełnoletności księcia Henryka IV Prawego.
   Następnym właścicielem została rodzina Broszniców, która to w 1337 roku otrzymała go w lenno. Później jest własnością Konrada IV, księcia oleśnickiego i biskupa wrocławskiego. W 1452 roku zamek kupuje szlachcic Jan Kotuliński a po jego śmierci syn sprzedaje go Janowi Metzlerowi. Wawrzyniec Sablat z Tręczyna to następny właściciel jelczańskiego zamku, który przejął go za długi Metzlera. Lecz on także długo nie cieszył się nabytkiem gdyż w 1508 roku sprzedał go bogatemu wrocławskiemu kupcowi Konradowi Sauermanowi /później zmienił nazwisko na von Saurma-Jeltsch/. W tym okresie zamek został rozbudowany i umocniony.
   Nowy " pan na Jelczu" to Johannes hr. von Saurma, baron von und zu der Jeltsch, królewski szambelan i członek Izby Panów.
   7 kwietnia 1623 roku zamek został zniszczony przez pożar.
Planowano odrestaurować dawne urządzenia obronne lecz nie doszło to do skutku.
  W 1634 roku na zamku kwaterują wojska saskie, w 1641 wojska cesarskie a w latach 1646 - 1648 szwedzkie. Właściciele zamku w 1650 roku przenieśli się do pobliskich Laskowic.
   Lata 1697 - 1710 to odbudowa i renowacja zamku przez barona Wolfa Ernesta von Saurma-Jeltsch.
   1785 rok to regulacja rzeki Odry i znajdujący się na wyspie zamek stracił swoje znaczenie oddalony około dwa kilometry od głównego nurtu rzeki. W popadającym w ruinę budynku pozostała tylko siedziba Urzędu Sądowego dla potrzeb, którego dobudowano więzienną wieżę. Właściciel przeniósł się do wybudowanego, neogotyckiego pałacu w Jelczu na prawym brzegu Odry.

    Zamek zbudowany został na planie kwadratu, murowany, trójskrzydłowy z wewnętrznym dziedzińcem, otoczony bastionowymi fortyfikacjami. W 1380 roku wybudowano skrzydło zachodnie a następnie południowe. Najstarsza część zamku to skrzydło północne. W 1508 roku powstały krużganki wokół dziedzińca a 1518 strzelnice umacniające bramę wjazdową. W południowo-wschodnim narożniku znajdowała się wieloboczna wieża zbudowana w XVII wieku. Umocniono wtedy także zamek bastionami. Zniszczone, podczas ataku wojsk saskich /1634 r./ skrzydło południowe przebudowano na dwukondygnacyjny browar a skrzydło północne przystosowano na cela mieszkalne i zamieszkał w nim dzierżawca browaru. W połowie XVIII wieku to jednokondygnacyjne skrzydło  składało się z trzech salonów: kominkowego, czerwonego i zielonego oraz z sypialni i jadalni.
   W latach 1890-1920 wysadzono w powietrze zabudowania znajdujące się na wyspie wraz z pozostałością zamku.
   Obecnie są widoczne fragmenty murów, kolebkowo sklepionych piwnic, otwory drzwiowe.