Jelcz
amek
w Jelczu zbudowany został przed 1268 rokiem kiedy to, jak podają dokumenty,
na zamek przyjechał książę Władysław
/ syn Henryka Pobożnego/.
Sprawował on rządy w księstwie wrocławskim do czasu pełnoletności księcia
Henryka
IV Prawego.
Następnym
właścicielem została rodzina Broszniców, która to w 1337 roku otrzymała
go w lenno. Później jest własnością Konrada IV, księcia oleśnickiego i
biskupa wrocławskiego. W 1452 roku zamek kupuje szlachcic Jan Kotuliński
a po jego śmierci syn sprzedaje go Janowi Metzlerowi. Wawrzyniec Sablat
z Tręczyna to następny właściciel jelczańskiego zamku, który przejął go
za długi Metzlera. Lecz on także długo nie cieszył się nabytkiem gdyż w
1508 roku sprzedał go bogatemu wrocławskiemu kupcowi Konradowi Sauermanowi
/później zmienił nazwisko na von Saurma-Jeltsch/. W tym okresie zamek został
rozbudowany i umocniony.
Nowy "
pan na Jelczu" to Johannes hr. von Saurma, baron von und zu der Jeltsch,
królewski szambelan i członek Izby Panów.
7 kwietnia
1623 roku zamek został zniszczony przez pożar.
Planowano odrestaurować
dawne urządzenia obronne lecz nie doszło to do skutku.
W 1634 roku na
zamku kwaterują wojska saskie, w 1641 wojska cesarskie a w latach 1646
- 1648 szwedzkie. Właściciele zamku w 1650 roku przenieśli się do pobliskich
Laskowic.
Lata 1697
- 1710 to odbudowa i renowacja zamku przez barona Wolfa Ernesta von Saurma-Jeltsch.
1785 rok
to regulacja rzeki Odry i znajdujący się na wyspie zamek stracił swoje
znaczenie oddalony około dwa kilometry od głównego nurtu rzeki. W popadającym
w ruinę budynku pozostała tylko siedziba Urzędu Sądowego dla potrzeb, którego
dobudowano więzienną wieżę. Właściciel przeniósł się do wybudowanego, neogotyckiego
pałacu w Jelczu na prawym brzegu Odry.
Zamek
zbudowany został na planie kwadratu, murowany, trójskrzydłowy z wewnętrznym
dziedzińcem, otoczony bastionowymi fortyfikacjami. W 1380 roku wybudowano
skrzydło zachodnie a następnie południowe. Najstarsza część zamku to skrzydło
północne. W 1508 roku powstały krużganki wokół dziedzińca a 1518 strzelnice
umacniające bramę wjazdową. W południowo-wschodnim narożniku znajdowała
się wieloboczna wieża zbudowana w XVII wieku. Umocniono wtedy także zamek
bastionami. Zniszczone, podczas ataku wojsk saskich /1634 r./ skrzydło
południowe przebudowano na dwukondygnacyjny browar a skrzydło północne
przystosowano na cela mieszkalne i zamieszkał w nim dzierżawca browaru.
W połowie XVIII wieku to jednokondygnacyjne skrzydło składało się
z trzech salonów: kominkowego, czerwonego i zielonego oraz z sypialni i
jadalni.
W latach
1890-1920 wysadzono w powietrze zabudowania znajdujące się na wyspie wraz
z pozostałością zamku.
Obecnie
są widoczne fragmenty murów, kolebkowo sklepionych piwnic, otwory drzwiowe.
|
|