Podzamcze
/Ogrodzieniec/
XII wieku w miejscu dzisiejszego dziedzińca głównego istniał gród obronny
a w wieku XIV ziemie te należały do rodziny Włodków zwanych Ogrodzińskimi
lub Ogrodzienieckimi. Już wtedy prawdopodobnie stał wybudowany zamek gdyż
dokumenty z lat 1382, 1398 czy 1409 mówią o zamku w Ogrodzieńcu.
W 1470 roku ziemie
wraz z zamkiem kupuje od Bartosza Włodka rodzina Salamowiczów, po niej
zamek należy do Jana Feliksa Rzeszowskiego- kanonika krakowskiego,
następnie Jana Pileckiego /1482 - 1501/, Mikołaja Pileckiego syna Jana.
W 1508 roku właścicielami zostaje ponownie rodzina Włodków lecz w 1523
roku zamek za długi przejmuje Jan Boner - burgrabia i żupnik krakowski,
starosta rabsztyński i ojcowski, wielkorządca krakowski i główny skarbnik
królewski. Niestety umiera w tym samym roku /15.XII.1523/ i zamek przechodzi
na własność Seweryna Bonera - bratanka Jana. On to w latach 1530 - 1545
wznosi wspaniałą rezydencję, którą można przyrównać do zamku wawelskiego.
Po jego śmierci dzieło rozbudowy prowadzi syn Stanisław. Gdy i on umiera
nie zostawiając potomka zamek dostaje się w ręce siostry Stanisława - Zofii.
Ta wychodząc za mąż wnosi zamek i ziemie w wianie rodzinie Firlejów. Pozostaje
on u nich do 1669 roku, kiedy to Mikołaj Firlej przekazuje zamek Stanisławowi
Warszyckiemu - kasztelanowi krakowskiemu. W następnych wiekach zamkiem
zarządzają między innymi: Męcińscy, Tomasz Jakliński /od 1784 roku/, jego
siostra /do 1810 roku/, August Mieroszewski, Ludwik Kozłowski, Firsch Apple,
rodzina Wołczyńskich. Pomimo tylu właścicieli zamek coraz bardziej popada
w ruinę i niszczeje. Okoliczna ludność wykorzystuje kamienie i cegły z
zamku do swoich celów i dopiero interwencja rządu w 1898 roku położyła
kres rabunkowi.
W latach 1959
- 1974 zabezpieczono zamek jako trwałą ruinę i przeprowadzono prace architektoniczne
i archeologiczne.
W okresie
swojej świetności zamek posiadał tzw. zamek górny i podzamcze. Otoczony
był murem obronnym połączonym ze skałami. W środku stały budynki gospodarcze
a także mieszkalne dla załogi i służby. Dziedziniec wewnętrzny otaczały
arkadowe krużganki. Wjazd prowadził przez wieżę bramną a dwie następne
wieże pełniły rolę klatek schodowych. Podczas następnej rozbudowy powstaje
skrzydło południowo - zachodnie ze strzelnicami na trzech kondygnacjach,
narożny bastion a mur obronny otaczający nowe budowle utworzył następny
dziedziniec. W latach 1561 - 1576 powstaje beluard i kwadratowa fosa.
W następnym wieku umocniono jeszcze zamek od strony zachodniej a na podzamczu
wybudowano browar i gorzelnię. Nad zbudowanym wcześniej beluardem wzniesiona
zostaje w 1649 - 1655 sala marmurowa z barokowymi zdobieniami. Podczas
szwedzkiego "potopu" zamek zostaje obrabowany i zniszczony. Stanisław Warszycki
naprawia uszkodzenia i dodatkowo wznosi potężny mur obronny z bramą wjazdową
i zwodzonym mostem. powstają także na przedzamczu stajnie i wozownia.
Obecnie
ruiny zamku udostępnione są do zwiedzania.
|
|