Będzin

amek kamienny wzniósł Kazimierz Wielki w miejscu wcześniejszego grodu spalonego przez Tatarów. Zbudowany na kamiennym wzniesieniu strzegł przeprawy przez Czarną Przemszę oraz szlaku handlowego prowadzącego na Śląsk. Był także zamkiem  broniącym granicy państwa polskiego.
  Zamek w tym okresie to kwadratowa wieża wraz z budynkiem mieszkalnym, cylindryczna wieża z przełomu XIII i XIV wieku będąca także miejscem ostatecznej obrony /grube mury, wysoko położone wejście/, brama wjazdowa oraz rząd podwójnych, grubych murów obronnych. Cała warownia otoczona była dodatkowo fosą.
  W 1616 roku, częściowo już opuszczony zamek zniszczył pożar lecz został odbudowany.
  Rok 1655 to szwedzki "potop", który ponownie zniszczył zamek. I ponownie odbudowany w 1660 roku służył jako siedziba starosty ale jego znaczenie spadało i ostatecznie został opuszczony przez swoich mieszkańców.
  Ponowne zainteresowanie zamkiem to rok 1834 kiedy to w jego murach ma powstać szkoła akademiczo-górnicza. Remont i modernizacja, przeprowadzone przez włoskiego architekta Franciszka Marię Lancie to przebudowa budynku mieszkalnego / powstają dwukondygnacyjne arkady, nowe okna/, obniżenie okrągłej wieży i dodanie krenelażu. Po tym remoncie stwierdzono jednak, że budowla nie nadaje się na szkołę i ponownie opuszczona zaczęła popadać w ruinę.
  W 1918 roku mieszkańcy Będzina podejmują starania o przywrócenie świetności królewskiej budowie. Powołane zostaje "Towarzystwo opieki nad górą zamkową" lecz brak funduszy z ówczesnego Ministerstwa Wyznań i Oświecenia Publicznego nie pozwoliły na przeprowadzenie  gruntownego remontu. Zebrane wcześniej przez towarzystwo pieniądze pozwoliły na zabezpieczenie ruin oraz kupno eksponatów do późniejszego muzeum.
   Druga wojna światowa to dalsze niszczenie zamku i dopiero w latach 1952 - 1956 przystąpiono do odbudowy zabytku. W lipcu 1956 roku otwarto na odnowionym zamku, pierwsze na terenie Zagłębia muzeum.
   W swojej historii, na przestrzeni wieków, zamek gościł wielu znanych ludzi. Przebywał na zamku cesarz niemiecki, król czeski Karol IV, Henryk Walezy, tu pogodził się Zbigniew Oleśnicki z Bernardem Opolskim, powstały tzw. "pakta będzińskie", w drodze na odsiecz Wiedniowi zatrzymał się Jan III Sobieski a w 1864 roku na zamku bronili się powstańcy styczniowi.
  Jak widać historia zamku w Będzinie to pasmo wzlotów /odbudowy, remonty, modernizacje/ i upadków /pożar, wojenne zniszczenia, opuszczenie przez użytkowników/. Ile jeszcze takich zmian wytrzyma ten zamek ?.