Gdańsk
amek
zbudowany został w połowie XIV wieku przez zakon krzyżacki. Powstał nad
brzegiem rzeki Motławy u jej ujścia do Wisły. Składał się z zamku głównego
oraz przedzamczy od strony północnej i zachodniej. Budynek główny to czteroskrzydłowy
budynek mieszkalny z wieżyczkami w narożach i wysoką wieżą. W nim znajdował
się między innymi refektarz, kapitularz, zbrojownia itp. Natomiast na
przedzamczach usytuowano część gospodarczą i znajdowały się tutaj kuźnie,
stajnie, składy i magazyny oraz inne zabudowania. Wszystko to otoczone
było murem obronnym z wieżami i basztami. Zamek bronił także położonego
obok niego portu.
Lecz stosunki
z mieszkańcami miasta Gdańska nie okładały się zbyt dobrze. Zakon chciał
wszystko kontrolować natomiast mieszczanom to nie odpowiadało. Gdy Krzyżacy
zażądali płacenia cła na towary wwożone i wywożone mieszczanie domagali
się zwrotu wydatków, które ponieśli na zaopatrzenie zamku w Malborku po
klęsce grunwaldzkiej. Zbrojny spór wisiał na włosku. Gdy Krzyżacy zagrodzili
łańcuchem wejście do portu gdańszczanie w odpowiedzi zamurowali bramę zamkową
i zaczęli się zbroić. Wówczas komtur gdański von Plauen zaproponował rokowania
i dnia 6 kwietnia 1413 roku zaprosił na zamek burmistrzów Konrada Letzkaua
i Arnolda Hechta oraz rajcę Bartłomieja Grossa, zięcia Konrada. Wszyscy
oni zostali zamordowani a ich ciała wydano dopiero po tygodniu. Rada Miasta
i mieszczanie z odkrytymi głowami prosili wielkiego mistrza o przebaczenie
lecz ten rozwiązał starą radę i powołał nową.
Dwadzieścia lat
później zamek próbowały zdobyć oddziały wojsk husyckich i polskich lecz
próba się nie udała.
W 1440
roku miasto Gdańsk wraz z innymi miastami i rycerstwem przystąpiło do anty
krzyżackiego
Związku Pruskiego. Ponieważ polityka zakonu nie uległa zmianie a wyrządzane
krzywdy i niesprawiedliwość ciągle rosły wybuchło powstanie. Zaskoczyło
ono zupełnie Krzyżaków a w ręce powstańców wpadało coraz więcej zamków.
Powstanie zaczęło się 3 lutego 1454 roku w Toruniu. 7 lutego zdobyty został
zamek a po nim następne w Golubiu, Starogrodzie, Papowie, Bierzgłowie,
Kowalewie, Radzyniu, Rogoźnie, Grudziądzu i Świeciu. 11 lutego poddał się
Gdańsk a później Elbląg, Sobowidz i Chojnice następnie Pasłęk, Przesmark,
Morąg Nidzica, Działdowo, Ostróda, Bratian, Nowe, Gniew, Starogard, Tczew,
Mirachowo i Puck. 28 lutego zdobyto zamek w Brodnicy. Tylko mieszczanie
gdańscy zdobyli zamki w Bytowie, Lęborku, Grabinach, Kościerzynie, Skarszewach,
Człuchowie i Tucholi. Zdobyty został także zamek w Królewcu. Wielkiemu
mistrzowi Ludwikowi von Erlichshausenowi pozostał tylko zamek w Malborku
i Sztumie.
Po zajęciu bez
bitwy zamku w Gdańsku mieszczanie przestąpili do jego rozbiórki aby w przyszłości
już im nie zagrażał.
Do dzisiaj z
zamku pozostał fragment muru obronnego a także baszta oraz baszta zwana
Łabędź. Lecz nie jest to baszta z czasów krzyżackich ale zbudowana w XV
wieku i wkomponowana w miejskie mury obronne. Początkowo bowiem baszta
była skierowana frontem i strzelnicami w stronę miasta a Rada Miejska upatrując
w tym ewentualne zagrożenia zdecydowała się zburzyć starą basztę i w jej
miejscu postawiono nową, którą możemy dzisiaj oglądać, tym razem obróconą
tyłem do miasta. Wraz ze zburzeniem baszty zakopano także częściowo będącą
u jej podnóża fosę.
|
|