Sanok



amek zbudowany został w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego na miejscu wcześniejszego grodu. Była to budowla mająca murowaną wieżę oraz drewniane budynki mieszkalne i gospodarcze. Całości broniła drewniana palisada otaczająca budowlę. Ponadto  z trzech stron zamek otaczała wysoka, stroma skarpa opadająca do doliny Sanu. Jedyne dojście prowadziło od strony południowo - zachodniej i tam też wykopano głęboką fosę oddzielającą zamek od miasta a oba jej brzegi łączył most zwodzony.
  W 1417 roku na zamku odbyło sie wesele króla Władysława Jagiełły i Elżbiety Granowskiej. Ślub odbył się w kościele farnym w Sanoku. Tak o tym weselu pisze Bielski: "krol co miał nieprzyiaciela gonić, io wolał tym czasem sie weselić w Sanoku: aby leszcze był młodą poiął, ale babę, Helźbietę corę Ottona z Piłce Wdy Sendom., ktorą przedtym uniosł ieden Morawczyk, a potym mu iądrugi wydarł, potym zaś była za Granowskim kaszt. Nakielskim. Tasz krolowi niewiedzieć z czego sie podobała, bo iuż stara była y wyschła od suchot: tak ludzie rozumieli że go zczarowała."
  W latach 1523 - 1548 z inicjatywy króla Zygmunta Starego ówczesny starosta Mikołaj Wolski przystąpił do przebudowy i rozbudowy średniowiecznego założenia. Powstał wtedy murowany, podpiwniczony  budynek mieszkalny, wzniesione zostały mury obronne a także wzniesiono murowaną bramę wjazdową. Dziesięć lat później, kolejny starosta Mikołaj Cikowski dobudowuje do istniejącego budynku dwa boczne skrzydła oraz okrągłą wieżę.
  Uchwała sejmu z 1620 roku mówi: "Sanok, iż granicom nieprzyiacielskim iest przyległy, a wiele natymmiey- scu Rplitey należy, przychylaiąc się do prawa starego, o opatrzenie zamków, dla wszelkiego bespieczeństwa strzelbą, prochem, ludźmi i inszemi rzeczami do obrony należącemi, podług zdania hetmanów, opatrzyć mamy".
  W drugiej dekadzie XVII wieku nie remontowany zamek zaczyna popadać w ruinę. Około 1636 roku wody Sanu podmywają skarpę, która osuwając się zabiera ze sobą część budowli.
  Lustracja z 1665 roku:- "Położenie zamku nad samym Sąnem, wkoło wszystek murem potężnym obwiedziony, ale per vetustalem zepsowany. Brania murowana potężna; w ząmku było pokoiów y izdeb wiele, z których iedne iescze całe, drugie zruinowane. \\ierzch ząmku teraz naprawuią; pokoie iedne dolne, drugie są górne, a spodem sklepy potężne; są też struktarze przyległe y sklepy murowane, w których xięgi y akta grodzkie chowaią. Ząmek osobliwey potrzebuie reparatiey, na którą intrata Sstwa na taką spezę niewystarczy".
  Lustracja z 1765 roku:- "Zamek starożytnym opasany murem, most na murowanych filarach, brama wielka. przy niej archiwum grodzkie i kancellarya. W dziedzińcu wieża ad paenatilates, archiwum na akta ziemskie; atdificia murowane o 2 piętrach, w dolnych pokojach izba sądowa i rezydencya dla officyalistów; na górze sala i pokoje, lecz te gmachy ob vetustalem bliskim grożąc niebespieczeństwem i ruiną, znacznie i gęsto się porysowały, a przyczyną tego rzeka, która od zamkowej wyrznowszy się skały, tak onej uszczerbiła, że zamek prawie cały na samym tylko wisi brzegu. Posscssorem jest Józ Mniszech, dochód średnio-roczny wynosi zł. 16471. gr. 27."
  Upływają wieki lecz zamek nie doczekał się żadnego remontu i musiano jego część rozebrać w XIX i XX wieku.
  W latach 1952 - 1954 przeprowadzono konserwację i remont budowli a obecnie mieści się tam Muzeum Historyczne.