Zator
amek
zbudowany został w 1445 roku przez księcia zatorskiego Wacława. Pierwotny
jego wygląd to piętrowy, prostokątny budynek ceglany z dużą dwukondygnacyjną
wieżyczką na froncie.
Z tego okresu do dnia
dzisiejszego zachowały się grube, 1,5 metrowe mury, fundamenty, na parterze
duże sale z gotyckim, ostrołukowym sklepieniem a także dwukondygnacyjne
głębokie piwnice. Służyły one jako więzienie zarówno w czasach gdy na zamku
przebywali starostowie jak i później gdy mieścił się tam sąd ziemski.
Od 1494 roku
zamek znajduje się w rękach królów polskich aż do 1778 roku kiedy
to po pierwszym rozbiorze Polski Austria sprzedaje go razem ze starostwem
zatorskim ostatniemu staroście zatorskiemu Fryderykowi Duninowi za kwotę
82 042 złr 10 kr.
W pierwszej połowie
XVIII wieku Piotr Dunin herbu Łabędź dookoła
stojącej wieży dobudowuje niskie drugie piętro szpecąc tym samym starą,
stylową budowlę.
Od 1794 roku
zamek należy do rodziny Tyszkiewiczów a z początkiem XIX wieku nowym właścicielem
zostaje napoleoński generał Stanisław Wąsowicz herbu Gozdawa.
Jego żona Tekla, z domu Potocka, wyremontowała mocno zniszczoną i zaniedbaną
budowlę.
W 1817 roku zamek
wraz z dobrami zatorskimi i miastem przechodzi w ręce rodziny Potockich.
W 1836
roku zamek zostaje przebudowany według projektu F. M. Lanciego. Dawny ostrołukowy
dach wieżyczki zamieniony zostaje na płaski a wnętrza pierwszego i drugiego
piętra - przebudowane. Dawny zamek nabiera teraz charakteru bogatej
magnackiej rezydencji, niedużego pałacu. Znajdują się tam różne historyczne
eksponaty i obrazy a także bogaty księgozbiór zawierający między innymi
cenne starodruki. Są obrazy Leonarda da Vinci, Velasqueza, Canaletta, Zurbarana
oraz dwa wielkie płótna Baccierellego ze scenami z życia w zamku warszawskim.
Z cenniejszych pamiątek można było oglądać: dwa rzędy końskie Stefana
Batorego, rząd Jana III
Sobieskiego, srebrną tacę królowej Bony, róg myśliwski z kości słoniowej
Augusta
II Mocnego czy pas do ładownicy księcia Jana Poniatowskiego. Oprócz
tego znajdowały się też rzeźby, mozaiki, meble artystyczne, greckie i egipskie
posążki, zbroje, arcydzieła złotnictwa oraz wiele innych cennych i rzadkich
pamiątek i eksponatów.
Podczas
drugiej wojny światowej Niemcy doszczętnie obrabowali zamek i ulokowali
w nim obóz dla niemieckich przesiedleńców ze wschodu.
Po wojnie
zamek przeszedł w posiadanie Instytutu Rybackiego UJ i mieścił się tam Rybacki
Zakład Doświadczalny. Obecnie stoi pusty i zamknięty na cztery spusty.
|
|