Wiśnicz
ierwsze
założenie zamkowe powstało w drugiej połowie XIV wieku i składało się z
kwadratowej wieży, w południowo - wschodnim narożniku i drewnianych zabudowań
otoczonych palisadą i wałem ziemnym. Budowniczym tejże warowni był Jan
Kmita herbu Szreniawa. W późniejszym okresie
zamek był stopniowo rozbudowywany i powstawały nowe budowle oparte o mury
obwodowe ze wschodu, południa i zachodu. Gdy właścicielem zamku został
kolejny Kmita - Piotr marszałek wielki koronny i wojewoda krakowski, zamek
był już budowlą czteroskrzydłową, z trzema narożnymi basztami i wewnętrznym
dziedzińcem lecz jeszcze zamykał się w obwodzie murów pierwotnego założenia.
W tym okresie była to najokazalsza budowla ceglana w południowej Małopolsce.
Po śmierci
Piotra III Kmity zamek przechodzi w ręce rodziny Barzych herbu Korczak
a następnie zostaje sprzedany Sebastianowi Lubomirskiemu. Ma to miejsce
w 1593 roku. Syn Sebastiana Stanisław w latach 1615 - 21 przebudowuje i
powiększa budowlę a głównym architektem jest Włoch Maciej Trapola. Zbudowana
zostaje kaplica zamkowa w północnej części założenia, dziedziniec z jednej
strony ozdabiają arkady, wewnątrz budynku powstają portale, kominki i różne
zdobienia. Jednak najważniejszą rzeczą to poprawa obronności zamku. Dlatego
też przeprowadzono ogromne prace ziemne. Strome do tej pory wzgórze nadsypano,
tworząc terasę otaczając ją pięcioboczną fortyfikacją bastionową.
W dolnych częściach kurtyn znajdowały się pomieszczenia o gospodarczym
przeznaczeniu. W kurtynie południowej znajdują się wykute w skale stajnie
a jeszcze niżej loch dla więźniów. Na zewnątrz bastiony i kurtyny miały
kamienną okładzinę a na ich czołach umieszczono kartusze herbowe. Brama
wjazdowa, trójdzielna, obejmująca bramę główną i dwie prostokątne furty
/jedna ślepa/ umieszczona zostaje nie pośrodku kurtyny lecz z boku i strzeżona
jest przez bastion. Budowę jej ukończono w 1621 roku.
Po
mimio takiego umocnienia w 1655 roku zamek zostaje zdobyty i ograbiony
przez wojska szwedzkie.
W następnych
wiekach zmieniają się właściciele budowli. Zostają nimi Sanguszkowie, ponownie
Lubomirscy potem Potoccy i Zamojscy. Lecz okres świetności warowni już
minął a zaniedbywana i nie remontowana / z braku funduszy/ przez właścicieli
oraz niszczona przez pożary budowla popada w ruinę.
Z początkiem
XX wieku ponownie zamek dostaje się w ręce Lubomirskich, którzy starają
się go odremontować.
Po zakończeniu
II wojny światowej zamek przechodzi na własność państwa i prowadzone są
w nim prace konserwatorskie oraz budowlane mające na celu przywrócenie
dawnego wyglądu tej wspaniałej kiedyś budowli.
Obecnie (2006
rok) zamkiem opiekuje się Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu natomiast ze względu
na niewiadomy stan prawny budowli nie są tam prowadzone żadne prace.
|
|