Wiśnicz

ierwsze założenie zamkowe powstało w drugiej połowie XIV wieku i składało się z kwadratowej wieży, w południowo - wschodnim narożniku i drewnianych zabudowań otoczonych palisadą i wałem ziemnym. Budowniczym tejże warowni był Jan Kmita herbu Szreniawa. W późniejszym okresie zamek był stopniowo rozbudowywany i powstawały nowe budowle oparte o mury obwodowe ze wschodu, południa i zachodu. Gdy właścicielem zamku został kolejny Kmita - Piotr marszałek wielki koronny i wojewoda krakowski, zamek był już budowlą czteroskrzydłową, z trzema narożnymi basztami i wewnętrznym dziedzińcem lecz jeszcze zamykał się w obwodzie murów pierwotnego założenia. W tym okresie była to najokazalsza budowla ceglana w południowej Małopolsce.
   Po śmierci Piotra III Kmity zamek przechodzi w ręce rodziny Barzych herbu Korczak a następnie zostaje sprzedany Sebastianowi Lubomirskiemu. Ma to miejsce w 1593 roku. Syn Sebastiana Stanisław w latach 1615 - 21 przebudowuje i powiększa budowlę a głównym architektem jest Włoch Maciej Trapola. Zbudowana zostaje kaplica zamkowa w północnej części założenia, dziedziniec z jednej strony ozdabiają arkady, wewnątrz budynku powstają portale, kominki i różne zdobienia. Jednak najważniejszą rzeczą to poprawa obronności zamku. Dlatego też przeprowadzono ogromne prace ziemne. Strome do tej pory wzgórze nadsypano, tworząc terasę  otaczając ją pięcioboczną fortyfikacją bastionową. W dolnych częściach kurtyn znajdowały się pomieszczenia o gospodarczym przeznaczeniu. W kurtynie południowej znajdują się wykute w skale stajnie a jeszcze niżej loch dla więźniów. Na zewnątrz bastiony i kurtyny miały kamienną okładzinę a na ich czołach umieszczono kartusze herbowe. Brama wjazdowa, trójdzielna, obejmująca bramę główną i dwie prostokątne furty /jedna ślepa/ umieszczona zostaje nie pośrodku kurtyny lecz z boku i strzeżona jest przez bastion. Budowę jej ukończono w 1621 roku.
    Po mimio takiego umocnienia w 1655 roku zamek zostaje zdobyty i ograbiony przez wojska szwedzkie.
   W następnych wiekach zmieniają się właściciele budowli. Zostają nimi Sanguszkowie, ponownie Lubomirscy potem Potoccy i Zamojscy. Lecz okres świetności warowni już minął a zaniedbywana i nie remontowana / z braku funduszy/ przez właścicieli oraz niszczona przez pożary budowla popada w ruinę.
   Z początkiem XX wieku ponownie zamek dostaje się w ręce Lubomirskich, którzy starają się go odremontować.
  Po zakończeniu II wojny światowej zamek przechodzi na własność państwa i prowadzone są w nim prace konserwatorskie oraz budowlane mające na celu przywrócenie dawnego wyglądu tej wspaniałej kiedyś budowli.
  Obecnie (2006 rok) zamkiem opiekuje się Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu natomiast ze względu na niewiadomy stan prawny budowli nie są tam prowadzone żadne prace.