Rudno
Tenczyn lub Tenczynek

amek w Tenczynie był jedną z  potężniejszych warowni w Małopolsce. Zbudowany został przez wojewodę krakowskiego Andrzeja Toporczyka, syna Nawoja z Morawicy w 1319 roku. Pierwotny, gotycki zamek powstał na planie zbliżonym do owalu i zajmował dużą platformę wyniesioną nad otoczenie. Trójskrzydłowa niegdyś budowla ozdobiona była arkadową galerią lub krużgankami. W dwóch skrzydłach mieściły się komnaty mieszkalne i reprezentacyjne sale a w dwu narożach stały okrągłe baszty.
  Dzisiaj pozostał z tego założenia dwa skrzydła zabudowań i baszta na ich styku.
   W XV wieku rozbudowano zamek i z tego okresu możemy oglądać wysoką, czworoboczną wieżę bramną, zwaną Basztą Nawojową /w 1941 roku Niemcy przeprowadzili prace konserwatorskie wieży w celu przekształcenia jej w punkt obserwacyjny/. Obok niej zachowały się mury gotyckiej kaplicy przebudowanej w 1610 roku a także pomieszczenia dawnej zakrystii i skarbca.
  W 1579 roku Jan Tęczyński przebudował zamek w stylu rensansowym i umocnił go bastejami i protobastionami o rzadko w Polsce spotykanej formie pięcioboku /puntone/.
Środek warowni otoczony był z trzech stron murami odgradzającymi od rozległego przedzamcza. Wejście z zewnątrz prowadziło przez niską, cylindryczną basteję z licznymi strzelnicami. Załamań muru strzegły dwa nieregularne bastiony i okrągła baszta.
  Od 1638 roku właścicielami zamku jest rodzina Opalińskich.
  Podczas "potopu" szwedzkiego w 1656 roku zamek był przez nich oblegany. Załoga postanowiła się poddać lecz została wymordowana a zamek ograbiony i spalony.
  W późniejszych latach został częściowo odbudowany przez właścicieli, rodzinę Lubomirskich lecz nie powrócił już do swojej świetności i w drugiej połowie XVIII wieku przeobraził się w ruinę.
   Pierwsze prace konserwatorskie zabezpieczające ruiny przeprowadzono w latach 1912 - 1913. Następne po wojnie w latach 1949  - 1950 . Zabezpieczono wtedy salę kasztelańską i basztę Dorotkę. W latach 1969 - 1970   zamurowano powybijane dziury i wyremontowano dwie mniejsze sale w dolnej kondygnacji. Ostatnie prace konserwatorskie przeprowadzono w 1972 i 1973 roku. Z braku funduszy zostały przerwane.
   Pozostały fragmenty murów i zabudowań a także nieliczne detale jak: gzyms nadokienny czy resztki attyk. Na bramie wjazdowej widoczny jest herb Tęczynskich. Całość porośnięta krzakami i trawami robi wrażenie imponującej i malowniczej a zarazem smutnej budowli.

  Jeżeli ciekawi Cię opis zamku z 1859 roku kliknij tutaj