Niepołomice

iepołomice to miasteczko znajdujące się  obecnie na skraju Puszczy Niepołomickiej lecz za czasów Kazimierza Wielkiego był to niemal jej środek. Obecność puszczy niedaleko Krakowa, obfitość różnego rodzaju zwierzyny, pozwalała ówczesnym władcom na częste łowy. Król Kazimierz Wielki polecił więc postawić myśliwski zamek. Z tego okresu zachowały się gotyckie fragmenty murów w południowym skrzydle, koliste okno na pierwszym piętrze oraz ostrołukowa arkada.
     Za panowania Władysława Jagiełły zamek otrzymał miano "drugiej stolicy Polski" gdyż aż ośmiokrotnie odbyły się tu zjazdy koronne. W 1591 r. Zygmunt III Waza wraz z dworem chowa się w nim przed panującą zarazą. Rok 1644 to pobyt Władysława IV i jego miesięczne polowanie. W następnych latach zamek gości równie znakomitych ludzi bo w 1693 r Jana III Sobieskiego a w 1730 Augusta II.
     Obecny wygląd ,w dużej mierze, zamek zawdzięcza królowi Zygmuntowi Augustowi, który to w latach 1550-1571 przebudowuje i rozbudowuje rezydencję na renesansową. Tego zadania podjął się Tomasz Grzymała przy pomocy Włochów, muratora Wincentego i kamieniarza Piotra Mezzo. W późniejszych latach (/1585/  prace prowadził Papiniani z pomocnikiem Piotrem Parellem.
     W roku 1637 ówczesny starosta zamku Jan Lubomirski zleca zbudowanie murowanych krużganków. Pod koniec wieku XIX na zamku wybuchł pożar w wyniku , którego Austriacy wyburzyli całe drugie piętro a w jego miejsce założyli mansardowy dach co spowodowało, że zamek stracił swoje proporcje.
     Zamek zbudowany jest na planie regularnego kwadratu. Zamknięte cztery skrzydła, w środku których znajduje się otoczony dwukondygnacyjnymi arkadami dziedziniec turniejowy, wzorowany na wawelskim a drugi pod względem wielkości w Polsce. Brama wjazdowa mieści się  pośrodku skrzydła zachodniego. Portal bramny budowany przez Grzymałę w 1552 r,  został później przebudowany i nad łukiem bramy znajduje się herb Branickich. Wnętrze zachowało dawny układ pokoi a krużganki spełniają  rolę korytarzy.
     Będąc na zamku  warto zwrócić uwagę na sale o sklepieniach krzyżowo-lunetowych  wspartych pośrodku na pojedynczym filarze. Sale znajdują się w przeciwległych narożnikach /południowo-wschodnim i północno-zachodnim/. Również godna uwagi jest tzw. "sala akustyczna", której sklepienie typu klasztornego posiada właściwości wzmacniające natężenie głosu. Słowa wypowiedziane szeptem w jednym końcu sali  słychać w jej drugiej części. Na krużgankach płaskorzeźba przedstawiająca kartusz z herbem Lubomirskich z 1637 r.
     Wokół zamku brak śladów jakichkolwiek obwarowań. Duże ogrody otaczające zamek oddzielały go od części gospodarczej. Niestety dzisiaj nie są już tak wielkie gdyż część tych terenów zagospodarowało miasto. Mimo to obiekt warto zwiedzić tym bardziej, że bliskość huty im. Sendzimira poważnie zagraża budowli.