Niedzica
amek
murowany zbudowany został prawdopodobnie między 1320 a 1330 rokiem przez
Jana Berzeviczy lub jego brata Rykolfa na miejscu wcześniejszego drewnianego
grodziska. Początkowo była to niewielka budowla składająca się z części
mieszkalnej położonej od strony południowej i wschodniej, z baszty mieszkalno
- obserwacyjnej stojącej w północno - zachodnim narożniku, kaplicy zamkowej
wraz z kryptą i niedużego dziedzińca wewnętrznego z głęboką na 90 metrów
studnią. Wejście do zamku znajdowało się od strony południowej a prowadziło
przez most zwodzony /do dzisiaj zachowało się kamienne obramowanie bramy
i rolki podnoszące most/ a z uwagi na stromość skały na jakiej stał zamek
dojść można było jedynie pieszo. W dolnych pomieszczeniach znajdowały się
lochy więzienne i składy broni oraz żywności a na piętrach pokoje mieszkalne.
Komnaty ogrzewane były kominkami. Budynki przykrywał gontowy dach. Obecnie
całe to XIV- wieczne założenie nosi nazwę zamku górnego.
W 1470
roku zmarł Jan Schwarz Berzeviczi, podskarbi króla Zygmunta Węgierskiego
i zamek przeszedł w ręce Emeryka Zapolyi żupana spiskiego. Przeprowadził
on rozbudowę umocnień obronnych zamku. Powstały wtedy trzy baszty: baszta
kapliczna, okrągła baszta narożna i baszta bramna. Teren pomiędzy zamkiem
górnym a powstałymi nowymi murami obecnie nosi nazwę zamku dolnego. Lecz
już wcześniej obronność zamku musiała być duża gdyż w 1431 i 1433 roku
przechodzące wojska husyckie nie odważyły się zaatakować warowni a niszczyły
prawie wszystko co napotkały na swojej drodze.
Przez niedługi
czas zamek był schronieniem dla rozbójników napadających na kupców,
okoliczną ludność a nawet na pobliski klasztor w Lechnicy, który to w 1528
roku ograbili a zakonników rozpędzili.
W 1529
roku właścicielem zamku zostaje Hieronim Łaski szlachcic polski, który
to oddaje go w zastaw Janowi Horvathowi za pożyczenie pieniędzy. W 1589
roku ród Łaskich sprzedaje zamek Jerzemu Horvathowi synowi Jana a ten przystępuje
do jego przebudowy. Pomiędzy basztą bramną a okrągłą narożną w zamku dolnym
zbudowano nowy trzykondygnacyjny budynek mieszkalny. Nowy wjazd do zamku
prowadził teraz przez arkadowy most od strony zachodniej. Stary wjazd przez
wieżę bramną został obmurowany i górną część tejże baszty przeznaczono
na kaplicę zamkową. Ta część zamku zbudowana przez Jerzego Horvatha nosi
obecnie nazwę zamku średniego. Również w tym czasie powstały attykowe zwieńczenia
zewnętrznych murów obronnych zamku dolnego i sgraffitowe dekoracje.
Od 1670
do 1770 roku zamek należał do rodziny Giovanellich lecz ich pobyt na nim
to powolne podupadanie i niszczenie budowli. Następnie po raz trzeci zamek
dostaje się w ręce rodu Horvathów lecz z powodu dużego zaniedbania nie
nadaje się do zamieszkania. W 1817 roku, Andrzej Horvath odnawia zamek
w Niedzicy i w nim zamieszkuje.
W połowie
XIX wieku pożar niszczy budowlę, która zostaje jednak odbudowana w 1861
roku przez nowych właścicieli - rodzinę Salamonów. Byli oni w posiadaniu
zamku do 1945 roku kiedy to przeszedł on na własność Skarbu Państwa. Po
przeprowadzeniu prac konserwatorskich zamkiem włada Stowarzyszenie Historyków
Sztuki udostępniając zamek do zwiedzania licznym turystom.
|
|