Lanckorona

udowę zamku rozpoczęto z polecenia króla Polski Kazimierza Wielkiego w 1336 roku . Był on zamkiem strzegącym granicy Polski, biegnącej u podnóża góry lanckorońskiej z Księstwem Oświęcimskim.
   Założenie zbudowano na rzucie prostokąta. Od południa znajdowały się dwie czworoboczne wieże narożne połączone murem a pozostałe trzy skrzydła uzupełniały budynki mieszkalne tworząc wewnątrz dziedziniec. Wjazd na zamek prowadził od strony wschodniej poprzez most przerzucony nad fosą. Miał on część stałą wspartą na filarach a przed bramą przechodził w zwodzony - podnoszony w razie niebezpieczeństwa.
  Podczas szwedzkiego "potopu" w 1655 roku zamek został częściowo zniszczony.
  Tak wyglądał zamek podczas lustracji przeprowadzonej w 1660 roku:
  "Zamek na wysokiej górze zbudowany, wiatrom i innym iniuriis coeli podległy, ustawicznej poprawy i konserwacji potrzebuje, na co starosta koszt niemały łożyć musi. Otoczony jest dokoła parkanem z drzewa we dwoje budowanym, a wewnątrz ziemią zasypanym. Na trzech rogach są baszty z drzewa pobudowane, a na czwartym baszta wielkim kosztem zmurowana, bo wapno aż z Krakowa wożono. Studnie dwie biją w żywej skale z wielką pracą i nakładem i wybito już najmniej 60 otworów, a jeszcze znaku wody nie poszlakowano".
  W 1768 roku warownia dostała się w ręce konfederatów barskich i pełniła rolę ich siedziby. W 1770 roku zamek został naprawiony i wzmocniony przez inżynierów francuskich. Pułkownik Dumouriez, działający na terenie Polski z polecenia ministra spraw zagranicznych Francji, księcia de Choiseul, po stronie konfederacji, zorganizował w Lanckoronie jedną z najważniejszych /obok Tyńca/ fortec obronnych. Powstały wokół zamku fortyfikacje ziemne, bastiony armatnie, palisady. Lecz przegrana w czerwcu 1771 roku bitwa z oddziałami rosyjskimi pod dowództwem generała Suworowa przekreśliła dalsze plany umocnienia zamku i rok później został on poddany wojskom austriackim. Przez pewien czas mieściło się w nim więzienie dla jeńców wojennych oraz kryminalistów lecz w niedługim czasie zdewastowany i zniszczony zamek został opuszczony. Zakupiony przez rodzinę Montleart w początku XIX wieku został rozebrany a z jego cegieł i kamieni powstały murowane budynki gospodarcze, które zastąpiły zrujnowane - drewniane. Rozgrabiony zamek przetrwał do dzisiaj we fragmentach baszt i resztkach murów obronnych.
   W swojej historii lanckoroński zamek miał wielu właścicieli a pochodzili oni ze znanych i możnych rodów. Byli nimi między innymi: Przecław Lanckoroński, Mikołaj Zebrzydowski, Jan Karol Czartoryski, Józef Myszkowski, Franciszek Wielopolski czy Józef Wielopolski.
   Obecnie władze miasteczka mają w planie częściową rekonstrukcję zabytkowej budowli.