Kraków
Wawel
edną
z pierwszych budowli jaka stanęła na wawelskim wzgórzu była wykonana z
drewna, za czasów Bolesława
Chrobrego katedra. Otrzymała ona później nazwę św. Gereona. Około roku
1090 rozpoczęto pracę nad drugą, murowaną, katedrą tzw. hermanowską. Jej
konsekracja nastąpiła w roku 1142. Obok tych budowli chrześciańskich powstaje
niewielki zameczek. Miał on salę ze stropem opartym na 24 słupach,
niewielką wieżę połączoną grubym na 1,5 m murem z kwadratowym stołpem /obecnie
znajduje się tu tzw. Kurza Stopka/.
W 1306 r zamek ulega spaleniu. Częściowo odbudowuje go Władysław
Łokietek lecz dopiero za Kazimierza
Wielkiego następuje rozbudowa zamku. Powstają nowe, murowane budynki
mieszkalne przykryte stromymi, ozdobnymi dachami. W następnych latach powstają
trzy masywne baszty rozmieszczone wokół wzgórza a zwane Lubranka /lub Senatorska/,
Sandomierska i Złodziejska. Stoją one w systemie murów obronnych zapoczątkowanym
ok. 1300 roku. I znowu pożar w 1499 roku niszczy gotycki zamek. Zygmunt
I, w owym czasie jeszcze królewicz, później znany z przydomka "Stary"
postanawia wznieść zamek renesansowy. Powstaje czteroskrzydłowa budowla
o prostych fasadach, trójdzielnych oknach. W środku znajduje się
czworoboczny dziedziniec z trójpiętrowymi krużgankami. Powstają ozdobne
portale, kominki, piece, ściany obijane brokatem, polichromie i inne ozdoby.
Znajdują się tu takie urządzenia jak: kanalizacja, łaźnie, kuchnie w osobnym
budynku oraz komnaty częściowo ogrzewane gorącym powietrzem. Król mieszka
na pierwszym piętrze zamku, na drugim znajdują się mieszkania oraz sale
reprezentacyjne /poselska, senatorska/. Parter zajmuje administracja, sądy
i składy. W tym czasie wybudowana zostaje na polecenie Zygmunta I Starego
kaplica grobowa tzw. kaplica zygmuntowska.
Następny pożar w historii zamku z końcem XVI w. powoduje kolejną jego przebudowę.
Dotyczy to północnej części zamku. Wybudowano m. in. wieżę Zygmunta III.
W późniejszych latach dodawane zostawały różne budowle czy ozdoby zgodne
z panującą w danym okresie modą. Jedne upiększały, inne szpeciły królewską
budowlę. I tak szczęśliwie zamek dotrwał do naszych czasów, w których architekci
nic nie zmieniają lecz konserwują i odnawiają a archeolodzy jeszcze do
teraz znajdują pozostałości dawnych budowli i wystroju.
To co opisałem jest to bardzo maleńki przekrój dziejów zamku. Starałem się tylko naszkicować jego rozwój bez wdawania się w szczegóły i detale.
Nie sposób wszystko szczegółowo opisać, trzeba to po prostu zobaczyć. Aby
zamek zwiedzić dokładnie potrzeba dłuższego czasu. A jest co oglądać. królewskie
pokoje, Kaplica Zygmuntowska, Dzwon Zygmunta, groby królewskie, skarbiec,
zbrojownia. Każdy znajdujący się tutaj przedmiot ma swoją ,czasami bardzo
długą historię. Każda budowla to dziesiątki czy setki lat naszych dziejów.
|
|