Lubsko

amek wraz z parkiem krajobrazowym położony jest w północno-zachodniej części starego miasta. Granicę wschodnią założenia wyznacza ulica Zamkowa, natomiast od zachodu i północy, odnogi rzeki Lubszy. Główny wjazd do zamku, ulokowanego na niewielkim wzniesieniu, prowadzi od strony wschodniej przez przejazd w budynku bramnym. Założenie zamkowo-parkowe jest użytkowane przez Dom Pomocy Społecznej.

Historia zamku sięga średniowiecza, jednakże dokładny czas jego powstania nie jest znany. Wzniesiony został na miejscu istniejącego tu wcześniej grodu rycerskiego. Pierwsza udokumentowana wzmianka o rezydencji pochodzi z 1588 roku, kiedy wraz z miastem zo­stała własnością rodu von Kottwitz. Przypuszczalnie pod koniec XVI wieku wznieśli oni północną część zamku oraz budynek bramny z przejazdem, tworząc założenie utrzymane w duchu śląskiego renesansu. W 1739 roku Fryderyk Zygmunt von Bredow, ówczesny właściciel związanych z zamkiem dóbr, dokonał barokowej przebudowy rezydencji. Przekształcono wówczas m.in. wieżę zamkową, której zwieńczenie w postaci ośmiobocznej latarni przetrwało do naszych czasów. Wtedy też założono park wokół rezydencji. Kolejna przebudowa obiektu, przeprowadzona na przełomie XIX i XX wieku zatarła częściowo jej cechy stylowe. Relikty średniowiecznego zamku widoczne są m.in. w przyziemiu wieży i fragmencie ściany zachodniej.

Zamek założony jest na planie litery „L”, z elewacją frontową zwróconą w kierunku wschodnim. Jego mury wzniesiono z kamienia i cegły tworząc bryłę o asymetrycznej kompozycji, złożoną z kilku połączonych ze sobą części. Dwa dwukondygnacyjne skrzydła nakryte są dachami trójspadowymi. Między nimi usytuowana została trzykondygnacyjna wieża zwieńczona czterospadowym dachem z metalową, ażurową balustradą. Od północnego zachodu do zamku przylega wysoka wieża na rzucie prostokąta, zwieńczona hełmem z latarnią, stanowiąca wyraźną dominantę. Od strony zachodniej mieszczą się współczesne dobudówki. Bryłę zamku dodatkowo urozmaica ryzalit, zamknięty trójkątnym szczytem, mieszczący się w elewacji wschodniej skrzydła północnego. Wejście główne usytuowane jest w zachodniej elewacji trójkondygnacyjnej wieży, poprzedzone jednobiegowymi schodami oraz podjazdem. Nad wejściem zachowała się tarcza herbowa. Elewacje tynkowane, z prostokątnymi oknami ujętymi w opaski oraz profilowanymi gzymsami międzykondygnacyjnymi.

Po II wojnie światowej w zamku urządzono szpital wojsk radzieckich. W latach 1951-1955 mieścił się tutaj dom dziecka. W 1957 roku przeprowadzono remont kapitalny obiektu, a w 1976 roku pomalowano elewacje. W latach 90. ubiegłego stulecia zmieniono pokrycie dachowe na blachę miedzianą. Ponadto, na potrzeby Domu Pomocy Społecznej wykonano m.in. podjazd dla niepełnosprawnych oraz dźwig windowy.

Maja Błażejewska

Źródło:" Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"