Brodnica
amek
zbudowany został w XIV wieku na miejscu wcześniejszego, XII-wiecznego grodu
obronnego, przez zakon krzyżacki. Budowa trwała ponad sto lat. Początkowo
postawiono wieżę, murowane skrzydła mieszkalne oraz mury obronne zamku
wysokiego. Założenie powstało na planie kwadratu (45x45m), posiadało skrzydła
mieszkalne, w trzech narożach czworoboczne wieżyczki a w narożniku północnym
dwunastokondygnacyjną wieżę obronną. U podstawy była sześcioboczna a wyżej
ośmioboczna z elementami obronnymi. Jej wysokość wynosiła 54 m.Wjazd na
zamek prowadził w skrzydle usytuowanym obok wieży.
W latach następnych
powstało skrzydło południowe z kaplicą i refektarzem, później rozbudowano
przedzamcze w stronie południowej i wschodniej (w kształcie litery L) a
na koniec, około 1415 roku, wzmocniono obronność zamku. Wewnątrz założenia
znajdował się niewielki dziedziniec. Przedzamcze służyło do celów gospodarczych
tak jak i dolne piętra wszystkich zamkowych budynków.
Przez trzy lata
od 1410 roku zamek, po oblężeniu przez wojska polskie po zwycięskiej bitwie
pod Grunwaldem, przeszedł w ich ręce by później powrócić do zakonu krzyżackiego.
W 1440 roku Brodnica
przystąpiła do nawo powstałego Związku Pruskiego. W 1454 podczas wybuchu
powstania zamek został zdobyty przez mieszczan i w ich rękach dotrwał do
1462 roku. Wtedy to warownię zdobyły występujące po stronie zakonu wojska
najemne. Pokój podpisany z Krzyżakami w Toruniu w 1466 roku przyznał między
innymi Brodnicę Polsce lecz nieopłacone wojska najemnie nie opuściły zamku
lecz jeszcze przez trzynaście lat w nim przebywały. Ostatecznie w 1479
roku zamek został przez te wojska opuszczony i przez następne stulecia
(do 1772 roku) był siedzibą królewskich starostów.
Rok 1550 to wielki
pożar miasta, który zniszczył także część zamku. Został on jednak wkrótce
odbudowany z polecenia Rafała Działyńskiego, który w tym czasie zarządzał
majątkiem.
Wojna ze Szwecją
w latach 1655 - 1660 przyniosła znaczne zniszczenie budowli. Zamek nie
został już odbudowany i nie powrócił do dawnej świetności.
Po pierwszym
rozbiorze Polski warownię rozpoczęto rozbierać a materiał przeznaczano
na inne budowy. W 1842 roku król pruski Fryderyk Wilhelm IV wstrzymał jednak
dalszą rozbiórkę i zlecił odremontowanie wieży. Dzięki temu do dzisiaj
dotrwał fragment zamku w postaci wieży a także odkrytych w 1939 roku fundamentów
i piwnic dawnych budowli. W nich to mieści się obecnie Muzeum Regionalne.
|
|