Zbaraż

a szczycie Starozbaraskiej Góry zbudowany został w XIII wieku drewniany zamek obronny. W 1589 roku podczas najazdu tatarskiego drewniana warownia została zniszczona.
   Drugi zamek wzniesiony został  przez książąt zbaraskich - braci Jerzego i Krzysztofa. Plan zamku sporządził włoski architekt Vincenco Scamozzi w 1612 roku a prace budowlane rozpoczęto w 1620 roku. Po śmierci Krzysztofa w 1627 roku a później jego brata Jerzego zamek przechodzi w ręce rodziny Wiśniowieckich (pochodzili z tego samego rodu Korybutowiczów jak i Zbarascy). Nowi właściciele umacniają obronność zamku a także rozbudowują część mieszkalną - pałac.
    Zamek otoczony był wałami z zewnątrz oskarpowanymi a od środka znajdowały się kazamaty. Budynek mieszkalny stał w środku fortyfikacji a do wnętrza warowni można się było dostać przez budynek bramny.
    W 1648 roku Bohdan Chmielnicki zdobywa zamek bez walki lecz już rok później słynna obrona Zbaraża pod dowództwem Jeremiego Wiśniowieckiego powstrzymuje wojska tatarskie i kozackie plądrujące kraj. Następny najazd Tatarów w 1675 roku i nieudolna obrona doprowadza do zdobycia i zniszczenia zamku.
   Lecz Dymitr Wiśniowiecki odbudowuje zniszczoną warownię a po jego śmierci zamkiem rządzi rodzina Potockich. I znowu w 1707 roku zamek zostaje zdobyty i ograbiony tym razem przez wojska rosyjskie a rok 1734 to ponowna grabież zamku przez Rosjan. Pomimo tego, że zamek zostaje każdorazowo odnawiany to niezamieszkały powoli niszczeje. W początku XIX wieku zamek kupuje od Potockich Tadeusz Niementowski i jest on jego właścicielem do pierwszej wojny światowej. Podczas jej trwania przebywające w okolicy wojska rosyjskie rozebrały część murów zamkowych, kazamaty wysadziły w powietrze a pałac zniszczyły.
   Następni właściciele budowli Związek Oficerów Rezerwy remontują pałac i budynek bramny.
    Po drugiej wojnie światowej zamek był zaniedbany i dopiero po rozpadzie Związku Radzieckiego nastąpiła jego odbudowa i renowacja.