Jagielnica
amek zbudowany został w
1581 roku przez wojewodę ruskiego i hetmana wielkiego koronnego
Stanisława Lanckorońskiego. Znajdował się na wysokim,
trudnym do zdobycia, wzgórzu a umiejętne jego ufortyfikowanie
bastionowe zrobiło z niego warownię nie do zdobycia. W skład
zamku wchodziły budynki mieszkalne i gospodarcze, od południa
broniły go dwa bastiony, wjazd prowadził przez bramę
poprzedzoną mostem nad głębokim rowem.
Podczas
powstania Bohdana Chmielnickiego w 1648 roku zamek odparł ataki
kozaków lecz siedem lat później w 1655 roku na skutek zdrady
został zdobyty przez kozaków pod wodzą Buturlina. W późniejszym
czasie przez pewien czas zamek był w rękach tureckich.
W XIX
wieku ówcześni właściciele zamku odstąpili go rządowi
austriackiemu, który część zamkowych zabudowań przerobił
na fabrykę tytoniu. Została ona zniszczona podczas pierwszej
wojny światowej lecz po jej zakończeniu odremontowana wznowiła
produkcję.
Tak opisywał
zamek dr. Aleksander Czołowski w "Tece
konserwatorskiej" w roku 1892 dotyczącej zamków Rusi
halickiej.
Zamek dawniej warowny
przerobiony w wieku bieżącym na c. k. fabrykę tytoniu. W ogólnych
jednak zarysach zachował dawne kształty. Leży po stronie północno-zachodniej
miasta na krawędzi płaskowzgórza, oddzielonego od miasta głębokim
parowem i rzeczką.
Zamek ten dotąd nigdzie nie
opisywany, chociaż zasługuje na to, założony został przez
Lanckorońskich w połowie wieku XVI. i pozostawał w ich ręku
do chwili odstąpienia go na własność rządu. Nad bramą
wjazdowe, zachował się jeszcze herb Lanckorońskich. W
dziejach Podola niejednokrotnie wybitniejszą odgrywał role, służąc
za schronisko okolicznym mieszkańcom. W roku 1655 zdradą został
przez Chmielnickiego zdobyty. Po zdobyciu przez Turków w roku
1672 otrzymał silną załogę turecka i został czas jakiś
rezydencyą baszy. W ciągu XVIII. wieku wskutek zaniedbania
podupadł znacznie.