Grzymałów



amek zbudowany został w XVII wieku przez rodzinę Ludzickich herbu Grzymała. Był to czteroskrzydłowy budynek mieszkalny powstały na planie kwadratu z czterema sześciobocznymi narożnymi basztami otoczony wałami i fosą. Wjazd prowadził od strony wschodniej przez most zwodzony. Baszta południowo - wschodnia przeznaczona była na zbrojownie, a w baszcie południowo - zachodniej znajdowała się zamkowa kaplica.

 


  Podczas wojen kozackich a także tureckich i tatarskich najazdów w latach 1651 i 1675 zamek uległ zniszczeniom.
  Następnymi właścicielami zamku od około 1715 roku była rodzina Sieniawskich. Adam Mikołaj Sieniawski herbu Leliwa odbudowuje i remontuje zamek a także wzmacnia jego obronność. 
  Po śmierci Sieniawskiego (był ostatnim z rodu) w 1726 roku córka jego Maria Zofia wychodzi za mąż w 1751 roku za wojewodę ruskiego Augusta Czartoryskiego i wnosi mu w posagu cały swój majątek (około 50 miast i 700 wsi).
  Następną właścicielką zamku jest córka Marii Zofii - Izabela Czartoryska żona hetmana Stanisława Lubomirskiego. W 1805 roku wybucha w mieście pożar, który także dotyka zamek. Spłonęły jego górne piętra. Zostaje on jednak szybko odremontowany. Likwidacji ulega zamkowa kaplica a uzyskane pomieszczenia przeznaczono na stajnie (parter) i kuchnie (piętro). W 1815 roku ulega zawaleniu sklepienie w tejże baszcie zabijając kilka osób ze służby.
   Śmierć Izabeli w 1816 roku spowodowała podział majątku. Grzymałów dostał się w ręce Konstancji Rzewuskiej z domu Lubomirskiej.
  Za ogromne długi jakie miała Konstancja cały majątek grzymałowski został zlicytowany. Miało to miejsce w 1825 roku a nowym właścicielem majątku został bankier wiedeński Leopold Eukan de Eukansberg. Jednakże w 1851 roku odsprzedaje wszystko Antymowi Nikorowiczowi. Ten postanawia przebudować założenie. Zburzono trzy skrzydła zamku i dwie wieże gdyż będące mocno zniszczone i bez dachu ich remont był nieopłacalny. Pozostawiono tylko skrzydło południowe z dwoma sześciokątnymi basztami po bokach a także postawiono okrągłą wieżę zegarową. Córka Nikorowicza Julia wychodząc za mąż za hrabiego Leonarda Pinińskiego wniosła w posagu zamek w Grzymałowie. Później zamek ten należał do syna Leonarda - Leona.

 

 


  Przebywający w nim właściciele gromadzili dzieła sztuki i liczne pamiątki. Były tam stylowe meble, obrazy i portrety właścicieli pędzla Juliusza Kossaka, Tadeusza Ajdukiewicza, Wojciecha Kossaka, malarzy włoskich a także licząca ponad 5 tysięcy tomów biblioteka. Wokół pałacu założono duży park.
  Podczas pierwszej wojny światowej zamek został zniszczony i ograbiony lecz właściciele, rodzina Wolańskich zdołali go odbudować. Koniec remontu przypadł na 1927 rok.
  Wybuch drugiej wojny światowej to kolejne ograbienie zabytkowych zbiorów. Nie zniszczony zamek przetrwał do 1944 roku a po wojnie został rozebrany do fundamentów a uzyskany materiał budowlany wykorzystano przy budowie drogi do Trembowli.
   Obecnie z dawnego zamku pozostała tylko oficyna.

Tak opisywał zamek dr. Aleksander Czołowski w "Tece konserwatorskiej" w roku 1892 dotyczącej zamków Rusi halickiej

Zamek niegdyś obronny, przekształcony w połowie bieżącego wieku na piękny pałac mieszkalny. Leży na północnej stronie miasteczka na niewielkiem wzniesieniu nad stawem.
Tworzył niegdyś budynek czteroskrzydłowy, w kwadrat zbudowany z czterema wielobocznemi basztami po rogach. Przy przekształceniu zniesiono baszty i mury od północy, a pozostawiono tylko skrzydło południowe. Obecnie przedstawia zamek niewielki gmach prostokątny, na dwa piętra wysoki, zwrócony frontem ku północy, z dwiema sześciobocznemi, nieco wyższemi basztami po bokach, od tyłu ku parkowi. Przy baszcie wschodniej dobudowano okrągłą wieżyczkę, przewyższającą wysokością tamte.

Zamek grzymałowski powstał w połowie XVII. wieku, założony przez Ludzickich a upiększony przez Adama Mikołaja Sieniawskiego. W wojnach tureckich kilkakrotnie ulegał zniszczeniu. Odrestaurowany atoli przetrwał w całości do naszego wieku, jako rezydencya następnych właścicieli klucza grzymałowskiego (Lubomirskich, Rzewuskich) lub ich administratorów. Antym Nikorowicz nabywszy około roku 1840 Grzymałów, przekształcił walący się zamek na pałac. Obecnie właścicielem jego są hr. Pinińscy.