Zagórze Śląskie
zamek Grodno
amek
położony jest na wysokiej skale nad rzeką Bystrzycą. Pierwotnie stała tam
warownia obronna księcia Bolesława
Wysokiego, która czuwała nad bezpieczeństwem podróżnych jadących z
Pragi do Świdnicy i Wrocławia. Bolko
I Surowy tworząc rząd obronnych budowli strzegących granic jego
księstwa stawia zamek. Lecz dopiero jego wnuk Bolko
II Mały rozbudowuje go. W tym okresie w skład warowni wchodziła: wieża
obronna, dwie kamienne budowle będące pomieszczeniem dla załogi, wieża
bramna, drewniane zabudowania gospodarcze oraz dziedziniec. Całość otoczona
była murem obronnym.
Po
śmierci księcia a później jego żony Agnieszki, całe księstwo świdnicko
- jaworskie przechodzi w ręce czeskich władców. Zostają oni właścicielami
także zamków a te zazwyczaj oddają we władanie swoim rycerzom. Panem zamku
zostaje rycerz Jerzy Puczek a następnie rodzina Czetryców. Ponieważ i Puczek
i Czetrycowie trudnili się także rozbojem więc możemy śmiało powiedzieć,
że przez prawie sto lat /od 1443 do 1535/ zamek był gniazdem rozbójniczym.
W 1535 roku nowymi właścicielami zostali Hochbergowie ale po dziesięciu
latach odstąpili , go na prośbę cesarza Ferdynanda Maciejowi z Łagowa.
Przystępuje on do rozbudowy zamku w stylu renesansowym.
Przebudowuje zamek gotycki i dostawia długie przedbramie z wieżą bramną
i dziedzińcem, w tym czasie /lata 1545-67/ zwanym dolnym /dziś środkowym/.
Powstają też mury otaczające zamek górny. Rok 1587 to dalsza modernizacja
i rozbudowa prowadzona tym razem przez syna Macieja Jerzego, którego wspiera
jego brat, biskup wrocławski Kacper. Powstaje wtedy następny dziedziniec
/obecnie dolny/ otoczony murem obronnym, pięć bastei, brama mieszkalna
i zabudowania gospodarcze. Wszędzie królują bogate wystroje rzeźbiarskie
i architektoniczne / portal budynku przedbramia zaliczany jest do najładniejszych
na Śląsku/.
W czasie wojny 30-letniej zamek zdobyty zostaje przez Szwedów i częściowo
zniszczony. W 1679 roku jego właścicielem jest Jerzy Eben, który nadmiernie
obciążając chłopów różnymi powinnościami dworskimi doprowadza do ich buntu.
Oblegają i szturmują oni warownię i dopiero pomoc wojska z pobliskiej Świdnicy
zapobiegła zdobyciu zamku. Bunt został krwawo stłumiony.
Od
uderzenia pioruna w 1689 roku spłonęła wieża zamkowa i zamek powoli chyli
się ku ruinie. Od 1774 roku na zamku mieszka już tylko służba. Piętnaście
lat później zawaliła się ściana wraz z zachodnim skrzydłem mieszkalnym
w zamku górnym. Koniec XIX wieku i wiek XX to prace konserwatorskie mające
na celu uratowanie budowli.
Dzisiejszy zamek to:
-
zamek górny - czterokondygnacjowy
budynek mieszkalny w kształcie litery L , dziedziniec wewnętrzny wraz ze
zbiornikiem na wodę. W budynku - komnaty z ciekawymi portalami renesansowymi
oraz wejście na czworokątną wieżę /gotycką/ z nadbudową ośmioboczną, trzykondygnacjową
/ renesansową/. Wszystko zakończone ośmiobocznym szczytem otoczonym gankiem.
-
zamek dolny - przedbramie,
budynek bramny, dwa dziedzińce i przymurza. budynek bramny jest dwukondygnacjowy
pokryty sgraffitami odnowionymi w 1904 r.
W zamku obecnie mieści
się muzeum.
|
|